Jednym z podstawowym obowiązków Pracodawcy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy jest wydanie świadectwa pracy. W niniejszej publikacji omówię istotne zmiany, które wejdą w życie już za kilka dni, w szczególności: termin wydania oraz uprawnienia byłego pracownika w przypadku nie otrzymania lub braku sprostowania dokumentu.
1.Termin wydania świadectwa pracy.
Przed nowelizacją pracodawca miał obowiązek niezwłocznie wydać dokument będący następstwem rozwiązania umowy. Nowe brzmienie art. 97. § 1, obowiązujące od 7 września 2019 roku, określa nowy termin – jest to ostatni dzień zatrudnienia (ale nie ostatni dzień pracownika fizycznie w firmie np. przed wykorzystaniem urlopu wypoczynkowego!), natomiast jeżeli nie zamierzamy kontynuować zatrudnienia – w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.
W przypadku, gdy pracodawca nie ma możliwości wydania świadectwa pracy w ostatnim dniu trwania umowy, to w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub osobie upoważnionej, za pośrednictwem operatora pocztowego lub doręcza w inny sposób.
I tu kilka istotnych informacji dotyczących „niemożności wydania świadectwa pracy” :
– nie jest przyczyną obiektywną takiego niewydania – nierozliczenie się pracownika z pracodawcą!
– nie jest również przyczyną obiektywną – złośliwość lub chęć zaszkodzenia byłemu pracownikowi !
– przyczyną obiektywną może być np. urlop p. Krysi, która wypełnia dokument, jeśli dokona tego niezwłocznie po swoim powrocie
– wyjazd służbowy pracodawcy
– umowa rozwiązuje się w dzień świąteczny, kiedy nikogo nie ma w biurze.
Reasumując: jeżeli nie możemy wydać świadectwa w dniu rozwiązania/ wygaśnięcia umowy, to należy to zrobić w ciągu 7 dni albo wysyłając dokument za pośrednictwem operatora pocztowego (Poczta Polska), najlepiej za potwierdzeniem nadania albo osobiście np. umawiamy się w biurze na jego odbiór przez pracownika.
2.Nowy termin sprostowania świadectwa pracy.
Dotychczas, w przypadku gdy były pracownik nie zgadzał się z treścią otrzymanego świadectwa miał 7 dni, żeby wystąpić z wnioskiem o sprostowanie dokumentu do pracodawcy.
Ten pierwszy etap procedury sprostowania świadectwa pracy zostaje od dnia 7 września przedłużony do 14 dni kalendarzowych. Zmianę tą należy ocenić na korzyść. 7 dniowy terminie niekiedy okazywał się zbyt krótki. Należy jednak pamiętać, że w dalszym ciągu, wystąpienie o usunięcie wadliwości po terminie 14 dniowym do pracodawcy, co do zasady wyklucza możliwość sprostowania dokumentu w późniejszym terminie np. na drodze sądowej, gdyż terminy przewidziane w art. 97 § 2 ( 1) Kodeksu pracy są terminami prawa materialnego, co pozostawia pracownika z wadliwym świadectwem pracy bez możliwości dochodzenia swoich praw.
Należy pamiętać, iż sprostowanie wymaga bezwzględnie wniosku pracownika, oznacza to, że jeżeli pracodawca zauważy błąd w dokumencie po jego wydaniu nie musi go modyfikować i wysyłać!
Drugi etap procedury, czyli wystąpienie do sądu pracy z żądaniem jego sprostowania , w przypadku nieuwzględnienia wniosku przez Pracodawcę również został przedłużony do 14 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania.
Uprawnienie to przysługuje także w przypadku niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy.
3. Roszczenie o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy.
Nowy przepis art. 97(1) , który wejdzie w życie już za kilka dni dotyczy sytuacji, gdy pracodawca nie wydał świadectwa pracy. W omawianym przypadku pracownikowi będzie przysługiwało prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy, z którego będzie mógł skorzystać w każdym czasie przed upływem terminu przedawnienia.
Pracownik będzie mógł wystąpić do sądu pracy również z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania niniejszego dokumentu, jeżeli pracodawca nie istnieje albo z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy jest niemożliwe.
4. Konsekwencje dla Pracodawcy
W przypadku nie wydania w terminie świadectwa pracy oprócz uprawnienia wystąpienia na drogę sądową z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania w/w dokumentu, kodeks pracy przewiduje grzywnę za niedochowanie terminu wydania dokumentu w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.
Zmiana przepisów w omawianym zakresie jest na pewno korzystna dla pracownika, ponieważ otrzymuje od dłuższe terminy do dochodzenia swoich praw oraz nowe uprawnienie, które nie było przewidziane w porządku prawnym. Ustawodawca zmieniając przepisy podkreślił znaczenie świadectwa pracy, które jest bardzo istotnym dokumentem, dlatego tak ważne jest prawidłowe jego wypełnienie oraz wydanie w odpowiednim terminie pracownikowi.
Poniżej pogrubioną czcionką zmienione przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1043).
Art. 97. § 1. W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie jest możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188) albo doręcza je w inny sposób. Świadectwo pracy dotyczy okresu lub okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy.
1(1) W przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej; wniosek może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy dotyczącego poprzedniego okresu zatrudnienia albo wszystkich okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy.
1(2) . W przypadku, o którym mowa w § 1(1) , pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku.
1(3). Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą.
2. W świadectwie pracy należy podać informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Ponadto w świadectwie pracy zamieszcza się wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Na żądanie pracownika w świadectwie pracy należy podać także informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach.
2.1. Pracownik może w ciągu 14 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 14 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. W przypadku niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy, żądanie sprostowania świadectwa pracy wnosi się do sądu pracy.
3. Jeżeli z orzeczenia sądu pracy wynika, że rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy nastąpiło z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu w tym trybie umów o pracę, pracodawca jest obowiązany zamieścić w świadectwie pracy informację, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę.
4. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, szczegółową treść świadectwa pracy, sposób i tryb jego wydawania, prostowania i uzupełniania oraz pomocniczy wzór świadectwa pracy, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia właściwej realizacji celów, jakim służą informacje zawarte w świadectwie pracy.
Art. 97(1) . § 1. W przypadku niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy.
2. Jeżeli pracodawca nie istnieje albo z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy jest niemożliwe, pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy.
3. Z żądaniem, o którym mowa w § 1 i 2, można wystąpić w każdym czasie przed upływem terminu przedawnienia.
4. Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio do żądania sprostowania świadectwa pracy.
Art. 282. § 1. Kto, wbrew obowiązkowi:
1) nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń,
2) nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniż wymiar tego urlopu,
3) nie wydaje pracownikowi w terminie świadectwa pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Karolina Otfinowska
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej z zakresu prawa pracy, jesteśmy do dyspozycji pod numerem tel. +48 732 880 272 !
